با حجم انبوه اطلاعاتی که هر روز با آن بمباران می‌شویم و گسترش اخبار جعلی و حباب‌های رسانه‌های اجتماعی، توانایی تجزیه و تحلیل شواهد، ارزیابی اعتبار منبع و تفکر انتقادی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. به همین دلیل است که، تفکر انتقادی یکی از حیاتی‌ترین مهارت‌هایی است که باید برای موفقیت در آینده پرورش داد.
تفکر انتقادی به معنای منفی بودن یا انتقاد مداوم از همه چیز نیست. تفکر انتقادی به عینیت و داشتن ذهنی باز و کنجکاو مربوط می شود. تفکر انتقادی یعنی تجزیه و تحلیل مسائل براساس شواهد محکم (برخلاف عقاید شخصی، تعصبات و غیره)به منظور ایجاد درک کامل از آنچه واقعا در جریان است. با تفکر انتقادی می توانید تصمیمات بهتری بگیرید و مشکلات را موثرتر حل کنید. به بیان دیگر، تفکر انتقادی به معنای رسیدن به نتایجی است که به دقت در نظر گرفته شده اند، به جای اینکه اطلاعات را با ارزش تلقی کنید.
در اینجا ۱۳ راه برای پرورش این مهارت ارزشمند وجود دارد:
-
همیشه اطلاعات جدید را با نگاه محتاطانه بررسی کنید.
چه این اطلاعات مربوط به مقاله ای باشد که کسی در اینترنت به اشتراک گذاشته است و چه داده هایی که مربوط به شغل شما هستند، همیشه اطلاعاتی را که به شما ارائه می شود، بررسی کنید. سوالات خوبی که در اینجا مطرح می شود شامل این موارد است: ” آیا این اطلاعات کامل و به روز هستند؟” ” چه شواهدی برای حمایت از این استدلال ارائه شده است؟” و “صدای چه کسی اینجا گم شده است؟”
-
نگاه کنید که اطلاعات از کجا آمده است.
آیا منبع قابل اعتماد است؟ انگیزه آنها از ارائه این اطلاعات چیست؟ به عنوان مثال، آیا آنها سعی دارند چیزی را به شما بفروشند یا شما را وادار به انجام یک عمل خاص (مانند رای دادن به آنها) کنند؟
-
بیش از یک دیدگاه را در نظر بگیرید.
هر کسی عقاید و انگیزه های خاص خود را دارد. حتی افراد بسیار باهوشی که استدلال های منطقی می کنند، عقاید و تعصبات شخصی دارند که تفکر آن ها را شکل می دهد. بنابراین، وقتی کسی اطلاعاتی را به شما ارائه می دهد، در نظر بگیرید که آیا این داستان جنبه های دیگری نیز دارد یا خیر.
با دقت به آنچه دیگران به شما می گویند گوش دهید و سعی کنید تصویر واضحی از دیدگاه آنها بسازید. در اینجا همدلی یک مهارت واقعا مفید است زیرا قرار دادن خود به جای دیگران می تواند به شما کمک کند تا بفهمید آنها از کجا می آیند و ممکن است چه چیزی بخواهند. سعی کنید بدون قضاوت گوش دهید. به یاد داشته باشید، تفکر انتقادی در مورد حفظ ذهن باز است.
-
در صورت نیاز اطلاعات اضافی را جمع آوری کنید.
هر زمان که شکاف هایی را در اطلاعات یا داده ها شناسایی کردید، تحقیقات خود را برای پر کردن این شکاف ها انجام دهید. چند مرحله بعدی به شما کمک می کند تا این کار را به طور عینی انجام دهید.
-
سوالات باز زیادی بپرسید.
کنجکاوی یکی از ویژگی های کلیدی متفکران انتقادی است، بنابراین کودک درون خود را کانالیزه کنید و سؤالات «چه کسی»، «چی» و «چرا» زیادی بپرسید.
-
منابع اطلاعاتی معتبر خود را پیدا کنید.
مانند سایت های خبری تاسیس شده، سازمان های غیرانتفاعی، و موسسات آموزشی. سعی کنید از منابع ناشناس یا منابع با تبر برای آسیاب کردن یا یک محصول برای فروش اجتناب کنید. همچنین، حتما بررسی کنید که چه زمانی اطلاعات منتشر شده است. یک منبع قدیمی ممکن است ناخواسته اطلاعات اشتباهی را ارائه دهد، فقط به این دلیل که رویدادها از زمان انتشار آن ادامه یافته است. اطلاعات را با یک منبع جدیدتر تأیید کنید.
-
سعی کنید اخبار خود را از شبکه های اجتماعی دریافت نکنید.
اگر چیزی را در رسانه های اجتماعی مشاهده کردید که مورد توجه شما قرار گرفت، قبل از به اشتراک گذاشتن آن، صحت آن را بررسی کنید (از طریق منابع اطلاعاتی معتبر).
-
یاد بگیرید که اخبار جعلی را تشخیص دهید.
تشخیص محتوای نادرست یا گمراه کننده همیشه آسان نیست، اما یک قانون کلی خوب این است که به زبان، احساسات و لحن قطعه نگاه کنید. به عنوان مثال، آیا از زبانی که دارای بار عاطفی است استفاده می کند و سعی می کند شما را به نوعی احساسی کند؟ همچنین به منابع حقایق، ارقام، تصاویر و نقل قول ها نگاه کنید. یک خبر قانونی منابع خود را به وضوح بیان می کند.
-
یاد بگیرید که اطلاعات مغرضانه را تشخیص دهید.
مانند اخبار جعلی، اطلاعات جانبدارانه ممکن است بیشتر به دنبال جذب احساسات شما باشد تا منطق و/یا ارائه یک دیدگاه محدود از موضوع. بنابراین از خود بپرسید: “آیا این موضوع بیشتر از آنچه در اینجا ارائه می شود وجود دارد؟” برای ایجاد تصویر کامل، مطالعه خود را در مورد موضوع انجام دهید.
-
تعصبات خود را نیز زیر سوال ببرید.
هرکسی تعصباتی دارد و هیچ فایده ای ندارد که خلاف آن تظاهر کنیم. ترفند این است که به طور عینی در مورد علایق و علاقه‌ها، ترجیحات و باورهای خود فکر کنید و در نظر بگیرید که چگونه این موارد ممکن است بر تفکر شما تأثیر بگذارد.
-
نظرات خود را شکل دهید.
به یاد داشته باشید، تفکر انتقادی مربوط به تفکر مستقل است. بنابراین هنگامی که تمام اطلاعات را ارزیابی کردید، نتیجه گیری خود را در مورد آن ایجاد کنید.
توصیه می‌کنم برای دوره‌های مربوط به مهارت‌های عمومی تفکر انتقادی و همچنین دوره‌هایی درباره موضوعات خاص مانند سوگیری‌های شناختی، با مشاوران ما در تماس باشید.
جمع بندی
تفکر انتقادی شامل تجزیه و تحلیل و درک اطلاعات برای نتیجه گیری منطقی است. سازمان ها و کارکنان از استخدام کارمندانی با توانایی های تفکر انتقادی قوی سود می برند. بهبود مهارت های سخت و نرم به افراد کمک می کند تا الگوهای فکری بصیرتی ایجاد کنند. بسیاری از مهارت های تفکر انتقادی به فرد کمک می کند تا استراتژی های تفکر منطقی را ایجاد کند. حال شما به ما بگویید که آیا تجربه‌ی به خصوصی در استفاده از این نوع تفکر دارید؟ آن را با در میان بگذارید.
